„Pionierki Internetu” to pierwsza książka dziennikarki Claire L. Evans, współpracującej między innymi z dziennikami „Vice”, „The Guardian” czy „Wired”, założycielki i redaktorki „Terraform” – działu poświęconego science fiction oraz wokalistki zespołu Yacht. To przełomowa pozycja na rynku, pean na cześć kobiet: programistek, inżynierek i wizjonerek, które wniosły ogromny wkład w tworzenie i kształtowanie się internetu oraz całej branży komputerowej, wciąż zbyt często pomijany w historii informatyki. To właśnie kobiety, na długo przed pojawieniem się komputerów, pracowały jako maszyny, ręcznie wykonując skomplikowane obliczenia matematyczne dla amerykańskiej marynarki wojennej, NASA oraz innych rządowych podmiotów. Evans opowiada fascynującą historię o tym, jak wysoce inteligentne, bystre i matematycznie uzdolnione kobiety stały się pionierkami w nowej dziedzinie związanej z rozwojem ery komputerowej.
Dolina Krzemowa wciąż zdominowana jest przez mężczyzn. To samo tyczy się najnowszych opowieści o facetach wizjonerach, którzy pracując w garażach wpadali na genialne pomysły i wynalazki, które zmieniły oblicze świata. Coraz częściej zaczyna się również wspominać o kobietach, o których jeszcze do niedawna rzadko kto pamiętał, a które są prawdziwymi prekursorkami w dziedzinie nowych technologii. Na rynku zaczęły pojawiać się książki o Adzie Lovelace, autorce pierwszego programu komputerowego w XIX wieku, również wspomnianej w pracy Claire L. Evans. Ważne miejsce zajęła tu także opowieść o Grace Hopper, uważanej dziś za pionierkę informatyki, która w czasie II wojny światowej i po niej współpracowała przy opracowaniu translatorów i pierwszych języków programowania, między innymi języka COBOL. To również Grace Hopper była, obok Richarda Miltona Blocha i Roberta Campbella, jedną z programistek maszyny Harvard Mark I. Wierzyła, że programowanie powinno być powszechnie znane i dostępne również dla osób niebędących specjalistami. COBOL zmienił świat. Co więcej, Grace spopularyzowała określenie bug w branży informatycznej, gdy podczas pracy nad komputerem Mark II na Harvardzie do jego wnętrza dostała się ćma i spowodowała awarię. Do dziś w IT używa się określeń bug i debugging na naprawę usterki.
Zarówno Grace Hopper, jak i Ada Lovelace są regularnie przywoływane w dzisiejszym przemyśle technologicznym i podczas konferencji IT często przewijają się na slajdach. Dla czytelników, którzy nie są szczególnie zaangażowani w historię przełomów technicznych, w większym stopniu przekonującymi historiami mogą okazać się te, które podkreślają bardziej niekonwencjonalny wkład w komputeryzację i rewolucję technologiczną. Weźmy na przykład historię Patricii Crowther, która z zawodu była programistką, jednak, jak pisze autorka, jej wpływ na kulturę technologii nie był wyraźnie techniczny. Crowther, amerykańska eksploratorka jaskiń, geodetka, badała podziemne Kentucky wraz ze swoim mężem Williamem. Podczas jednej z wypraw, para odkryła związek między dwoma największymi znanymi systemami jaskiniowymi, a szczegółowe notatki Patricii z tej eksploracji z lat 70. XX wieku stanowiły podstawę dla popularnej tekstowej gry komputerowej Williama – Colossal Cave Adventure, która przez wielu uważana jest za prototyp dzisiejszych gier przygodowych. Ciekawa jest również historia kobiet z Project One, gminy technologicznej w San Francisco w latach 70., składającej się z artystów, hakerów i aktywistów, których wczesne zainteresowanie komputerami, według autorki, jest fundamentem tego, co jest powszechnie rozumiane jako pierwsza sieć społecznościowa. Claire L. Evans przytacza historie wielu innych, mniej lub bardziej znanych kobiet, jak Elizabeth „Jake” Feinler, dyrektorki Network Information Systems Center w Stanford Research Institute, która w latach 70. zatrudniła i przeszkoliła inne kobiety, aby pomogły jej rozwinąć i utrzymać jeden z pierwszych serwerów. Jej zespół zarządzał sieciowym centrum informacyjnym ARPANET, które ewoluowało w sieć danych obrony i Internet. Wkraczając w lata 80. i 90., autorka skoncentrowała się z kolei na grupie kobiet, które wykorzystały Internet jako nowe medium sztuki i społeczności, między innymi Stacy Horn, założycielce ECHO, która w latach 80. zarządzała pierwszą siecią społecznościową na świecie.
Historii Pionierek Internetu Claire L. Evans naprawdę jest o wiele więcej. Od XIX wieku po współczesność, poznajemy niezwykle utalentowane i niezależne kobiety, które łączy pasja, determinacja i ciężka praca. Nie mając instrukcji szkoleniowych, same musiały dowiedzieć się jak działają komputery, badając sprzęt i wymyślając oprogramowanie do jego uruchomienia. Brały sprawy w swoje ręce i same pisały podręczniki szkoleniowe, z których mogli korzystać inni. Pisały kod, tworzyły języki programowania, projektowały bazy danych, będąc jednocześnie cichymi, zakulisowymi pracownikami, pomijamymi i zapomnianymi w historii informatyki. Claire L. Evans ożywia te kobiety i udziela im głosu, a książka staje się tym samym hołdem dla ich nieocenionej pracy.
„Pionierki Internetu” to inspirująca i zabawna opowieść, przedstawiająca o wiele bardziej rozbudowaną wersję historii informatyki. To zbiór fenomenalnych esejów o życiu zarówno bardziej, jak i mniej znanych matematyczek, programistek, wynalazczyń, o wielkich projektach, jak i pomysłach, które nie odniosły większego sukcesu i zaginęły gdzieś po drodze. Od COBOLa i sieć ARPANET po Dolinę Krzemową i cyberfeminizm – kobiety zawsze odgrywały ważną rolę w rozwoju technologii komputerowej. Teraz ich wspólne historie są wreszcie udostępniane w przełomowej i bardzo inspirującej pozycji wnikliwej obserwatorki Claire L. Evans, która zapewnia czytelnikom bardzo potrzebną perspektywę.
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (2020)
